Een vrouw met borstkanker die voor haar behandeling naar een erkende borstkliniek gaat, heeft een aanzienlijk lagere kans om aan haar ziekte te overlijden dan vrouwen die behandeld zijn in een centrum zonder erkenning voor borstkanker. Dat blijkt uit nieuw onderzoek.
Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in de Europese Unie. In 2020 was borstkanker goed voor 13 procent van alle nieuwe kankerdiagnoses. Bij vrouwen was dat zelfs 29 procent. In België krijgt één op de zeven vrouwen tijdens haar leven borstkanker, wat neerkomt op meer dan 10.000 vrouwen per jaar.
Een nieuwe studie van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), in samenwerking met de Stichting Kankerregister en klinische experten, uitgevoerd bij 50.000 vrouwen met borstkanker, blijkt nu dat deze borstkankerpatiënten een hogere kans hebben op overlijden wanneer ze hun behandeling krijgen in een centrum zonder erkenning voor borstkanker.
Minimaal aantal diagnoses
Sinds 2007 zijn de erkenningsnormen voor borstklinieken vastgelegd. Belangrijkste eisen: minimaal 150 nieuwe diagnoses per jaar, én een multidisciplinair team van specialisten die in het centrum aanwezig moet zijn. Sinds 2014 is er een onderscheid gemaakt tussen de ‘coördinerende borstklinieken’, die een minimaal activiteitenvolume van 125 nieuwe diagnoses per jaar moeten hebben, en de ‘satellietborstklinieken’, waarvoor het minimumvolume op 60 nieuwe diagnoses per jaar werd vastgelegd. Satellietborstklinieken moeten een formele samenwerkingsovereenkomst hebben met een coördinerende kliniek.
Uit de studie die het KCE vandaag publiceert blijkt dat in 2018 ongeveer een vijfde van de vrouwen met borstkanker behandeld werd in een centrum zonder erkenning voor borstkanker. De overgrote meerderheid (87 procent) van die centra bleef onder een gemiddeld jaarlijks volume van 60 nieuwe diagnoses per jaar. Vrouwen die in deze centra een behandeling krijgen, hebben geen garantie op de (para)medische omkadering en faciliteiten die wettelijk zijn voorzien in de erkende borstklinieken.
Een tweede verontrustende vaststelling is dat in 2018, 20 van de 52 erkende coördinerende borstklinieken de drempelwaarde van 125 nieuwe diagnoses per jaar niet haalden. Meer nog, drie hiervan haalden niet eens een volume van 60 nieuwe diagnoses per jaar. Ook bij de satellietborstklinieken haalden 3 op de 13 centra het volumecriterium van 60 nieuwe diagnoses per jaar in 2018 niet.
Verontrustend hoger risico om te overlijden aan borstkanker
Toch blijkt het erg belangrijk patiënten te behandelen in een erkende borstkliniek mét een voldoende hoog activiteitenvolume.
De resultaten van het onderzoek geven aan dat het risico om aan borstkanker te sterven 30 procent hoger is bij vrouwen die behandeld werden in een centrum zonder erkenning voor borstkanker in vergelijking met vrouwen die behandeld werden in een coördinerende borstkliniek.
Ook het volume-effect was duidelijk: het risico om aan borstkanker te overlijden is 44 procent hoger voor vrouwen met invasieve borstkanker behandeld in een centrum met een laag volume (dit is: minder dan 60 nieuwe diagnoses per jaar) en 30 procent hoger voor vrouwen behandeld in een centrum met een gemiddeld volume (60-124 nieuwe diagnoses per jaar), vergeleken met centra met een hoog volume (125 of meer nieuwe diagnoses per jaar).
Het KCE keek aan de hand van een aantal kwaliteitsindicatoren ook naar de kwaliteit van de zorg. Voor verschillende kwaliteitsindicatoren was er een verband met de erkenningsstatus en/of het volume van een centrum. Met andere woorden: centra zonder erkenning voor borstkanker of centra met een laag volume deden het minder goed dan coördinerende borstklinieken en/of centra met een hoog volume.
Aanbevelingen
De resultaten van deze studie vragen om adequate maatregelen. Elk van de meer dan 10.000 patiënten die jaarlijks de diagnose borstkanker krijgt, moet kwaliteitsvolle zorg krijgen van een multidisciplinair team mét ervaring. Het kan niet langer dat overlevingskansen afhangen van het centrum waar je terecht komt.
Het KCE meent dat dit kan door een verdere reorganisatie van het zorgaanbod. Daarbij moet men zorgen voor een gezond evenwicht tussen kwaliteit van de zorg enerzijds en regionale beschikbaarheid en toegankelijkheid anderzijds. Het KCE benadrukt in zijn aanbevelingen ook dat het voor patiënten, huisartsen en andere zorgverleners duidelijk moet zijn welke centra wettelijk erkend zijn als borstkliniek en welke niet.
Lees de studie hier (NL) of hier (ENG).
LEES MEER OP ZORGMAGAZINE.BE
