Na een decennium van onderzoek heeft het Belgische Switch Laboratorium (VIB-KU Leuven) een nieuwe synthetische molecule onthuld. Die is in staat om samen te klitten met eiwitten die essentieel zijn bij kankergroei, en zo het mechanisme te verstoren. Die aanpak kan een nieuwe generatie biotechnologische moleculen inluiden om tal van ziektes te bestrijden. VIB verkent nu volop de pistes om deze baanbrekende technologie, Pept-inTM genoemd, te vertalen naar voordelen voor patiënten. Het onderzoek wordt gepubliceerd in het vakblad Science.
Proteïnen in gekookte eieren, bierschuim en spinrag bestaan allemaal uit zogenaamde amyloïden. Bij mensen zorgen deze eiwitstructuren onder meer voor de aanmaak van pigment en opslag van hormonen. Maar tegelijk spelen ze ook een rol bij cataract, de ziekte van Alzheimer en bloedklonters. Onder leiding van professoren Frederic Rousseau en Joost Schymkowitz ging het Switch Laboratorium aan de slag om designermolecules te ontwikkelen die gebaseerd zijn op de eigenschappen van amyloïden.
Tumoren vangen
Een eerste voorbeeld van de nieuwe technologie is vascine. Dit kunstmatige amyloïde dringt een cel binnen en gaat daar samenklitten met VEGFR2, een eiwit dat cruciaal is bij de groei van bepaalde kankertypes. Door die klontervorming wordt het eiwit gedeactiveerd en stopt de groei van de tumor.
Prof. Frederic Rousseau (VIB-KU Leuven): “Tumoren vangen in een spinnenweb: zo kan je de methode nog het best omschrijven. Door kunstmatig de vorming van eiwitklonters in gang te zetten, kunnen we moleculen blokkeren die essentieel zijn voor tal van ziektes. Dit principe kan toegepast worden op zowat elk eiwit. Dat maakt onze aanpak niet alleen nuttig om kankermedicijnen te ontwikkelen, maar ook om uiteenlopende infecties te behandelen.”
Gevalideerde technologie
De uitvinding van de Pept-inTM-technologie dateert van enkele jaren terug, en is beschermd door patenten. Intussen kon het Switch Laboratorium, samen met andere onderzoeksgroepen, al aantonen dat de technologie nuttig is om antibioticaresistente bacteriën en schimmels te bestrijden. Ook gewassen zouden zo versterkt kunnen worden.
Prof. Joost Schymkowitz (VIB-KU Leuven): “Op dit moment weten we nog niet zeker of we kunstmatige amyloïden ook bij mensen kunnen toepassen. Maar het potentieel voor nieuwe geneesmiddelen is enorm. De volgende jaren zullen we de technologie dan ook proberen om te zetten naar direct voordelen voor patiënten.”
Maatschappelijk en zakelijk nut
Samen met het Switch Labo bekommert het techtransfer-team van VIB zich met de vertaling van deze topwetenschap naar maatschappelijke meerwaarde.
Dr. Els Beirnaert (Senior Manager New Ventures VIB): “Deze technologie onderscheidt zich stevig van andere technologische platformen. De vernieuwende werkwijze, het brede toepassingsgebied en de mogelijkheid om complexe ziektes te bestrijden, maakt van Pept-inTM een interessante basis om nieuwe baanbrekende medicijnen te ontwikkelen.”
Het Switch Laboratorium onder leiding van Prof. Joost Schymkowitz en Prof. Frederic Rousseau maakt deel uit van het VIB Onderzoekscentrum voor Ontstaansmechanismen van Ziekten en van het Departement Cellulaire en Moleculaire Geneeskunde van KU Leuven.
___________________________________________________________________________________
Publicatie
De novo design of a biologically active amyloid, Gallardo et al., Science 2016
Foto: Frederic Rousseau, Joost Schymkowitz (VIB-KU Leuven) ©VIB-Ine Dehandschutter
Bron: VIB – eigen berichtgeving
