Aansprakelijkheid van eigenaar en/of huurder

In eerste instantie zal bij brand een onderzoek moeten plaats vinden om na te gaan wat of wie deze brand precies heeft veroorzaakt. De eigenaar kan aansprakelijk zijn voor de brand en zal vergoed worden door zijn brandverzekering, tenzij uiteraard zou blijken dat hij een zware of opzettelijke fout heeft gemaakt. Als blijkt dat iemand anders een fout beging, dan kan hij zich tegen deze persoon keren en de schade terugvorderen. Wordt het pand verhuurd, dan kan de huurder van de woning aansprakelijk gesteld worden voor de brand.
 

Verplichte brandverzekering?

Wettelijk gezien zijn eigenaar en huurder niet verplicht zich te verzekeren tegen brand. Wel bestaat de mogelijkheid dat de bankinstelling de eigenaar kan verplichten om een brandverzekering af te sluiten of kan in het huurcontract van de huurder eveneens bedongen zijn dat hij verplicht is een brandverzekering af te sluiten. In de praktijk kan je stellen dat het afsluiten van een brandverzekering het meest veilige is. Verder merken we hier op dat voor ruimtes die toegankelijk zijn voor het publiek (zoals ziekenhuizen, verzorgingsinstellingen, restaurants, sportzalen, winkels, winkelgalerijen, cafés, kantoorgebouwen groter dan 500m², …), het verplicht is om een verzekering ‘burgerlijke aansprakelijkheid bij brand’ af te sluiten. Het gemeentebestuur kan hieromtrent ook verdere inlichtingen verstrekken omtrent het al dan niet verplicht karakter van het afsluiten van een dergelijke verzekering.
 

Overslaande brand is burenhinder

De grondslag voor deze redenering moet gezocht worden in artikel 544 van het Burgerlijk Wetboek. Dit artikel stelt dat eigendom het recht is om op de meest volstrekte wijze van een zaak het genot te hebben en daarover te beschikken, mits men er geen gebruik van maakt dat strijdig is met de wetten of met de verordeningen. Op basis van dit wetsartikel stelt de Belgische rechtspraak dat buren onderling schade kunnen ondervinden door de uitoefening van dit eigendomsrecht, zelfs indien er geen enkele fout werd begaan. Een dergelijke foutloze objectieve aansprakelijkheid geeft aanleiding tot de zogenaamde ‘evenwichtsleer’.