Het is geen toeval dat Itinera Institute zich aan dergelijk complex vraagstuk waagt. De onafhankelijke denktank met hoofdkwartier in Brussel, baseert zich op cijfermateriaal, concrete feiten en vergelijkingen met gelijkaardige situaties in het buitenland, om mogelijke oplossingen aan te reiken voor onderwerpen met betrekking tot duurzame economische groei en sociale bescherming. Het project gezondheidszorg past perfect in dat plaatje. Het boek is gebaseerd op een aantal basisprincipes, verduidelijkt Marc De Vos, voorzitter van Itinera. Naast de focus op de situatie in ons land, bekijken we enkele belangrijke succesverhalen uit het buitenland. Daarnaast vinden de auteurs dat we in de zorgsector moeten streven naar een goed evenwicht tussen de wetenschappelijke en de praktische benadering. Samenwerken met stuurcomités en experts is een andere belangrijke voorwaarde. Waar studies over de zorgsector zich in het verleden vooral focusten op de zorgverleners en -infrastructuur enerzijds, en de overheid anderzijds, halen we nu vijf cruciale spelers naar voor: naast de patiënt en de overheid belichten we ook de zorgverstrekkers, de private industrie en de betalende instellingen. Het boek omvat vier grote delen. Na een grondige analyse van de context waarin het Belgische gezondheidszorgsysteem momenteel verkeert, worden de plus- en minpunten ervan aangekaart. Vervolgens worden mogelijke oplossingen bekeken voor de zorgsector in de 21ste eeuw. Het resultaat daarvan zijn concrete aanbevelingen en een aantal quick wins.
Sleutelsector
De zorgsector is een cruciale pijler van onze economie, oordeelt François Daue. Als werkgever van 400.000 mensen staat ze borg voor liefst 9,38% van onze actieve bevolking. Dat is meer als in de bouw, en dubbel zoveel als in het onderwijs. Bij ons geven de mensen gemiddeld ook meer uit aan zorg. Met 2122 euro per inwoner zitten we ruim boven het OESO-gemiddelde (OESO is de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) van 1728 euro per inwoner. Zeker in ons land wordt welzijn dus steeds belangrijker.
Beleidsevolutie
Sinds halfweg de 20ste eeuw kenmerkt ons zorgbestel zich door twee grote periodes. Waar de sector vanaf de jaren 60 tot 1982 probleemloos kon doorgroeien en het aanbod kon maximaliseren zonder druk van beperkte middelen, merken we in de volgende kwarteeuw – tot 2007 – een golf van budgettaire jaren. Die fase van kostenbeheersing raakte in eerste instantie vooral de ziekenhuizen, met onder meer een beperking van het aantal dagen ziekenhuisverblijf en de begrenzing van de dagligprijs. Een tweede hervormingsgolf, vanaf 1990, trof vooral de ziekenfondsen en het RIZIV, met een scherpere controle op de totale begroting voor de ziekteverzekering en de invoering van de fi nanciële verantwoordelijkheid van de mutualiteiten. Na de eeuwwisseling waren de farmaceutische sector, de artsen en de uitbreiding van de dekking in de zorgsector aan de beurt. Uit die periode stammen onder meer de dekking van de maximumfactuur en het invoeren van de numerus clausus. Anno 2009 staat de gezondheidszorg voor grote, nieuwe uitdagingen. Door de evolutie naar ongezondere levens- en consumptiegewoontes zijn belangrijke nieuwe risicofactoren opgedoken. De komende decennia moeten we gevat anticiperen op de gevolgen van 40% rokers in het verleden en het feit dat één op drie volwassenen aan overgewicht lijdt. Ook chronische ziektes zijn prominenter aanwezig: in ons land sterft niet alleen om de vier uur iemand aan een hartaandoening, het sterftecijfer door kanker ligt bovendien 14% hoger dan elders in Europa. Daarnaast stijgt de levensverwachting, als gevolg van de technologische verbeteringen en nieuwe behandelingen. Het zorgt voor een vergrijzing, die de uitgaven voor de zorgsector verder verhoogt. In de volgende editie gaan we dieper in op de sterktes en zwaktes van de Belgische zorgsector. (BVC)
