Binnen preventie onderscheiden we drie subgroepen: primaire preventie is de verzamelnaam voor alle maatregelen die de kans op een ziekte verkleinen. Secundaire preventie focust zich op het beperken van de ernst van een ziekte. Tertiaire preventie heeft als doel de risico’s op hervallen te verminderen. Via maatregelen voor individuele of collectieve preventie kan iedereen hulp krijgen om zo gezond mogelijk te zijn en te blijven.
Versnippering
Een belangrijk thema, zou je zo denken, maar dat blijkt niet uit de Belgische realiteit. Terwijl 10% van het BBP wordt besteed aan curatieve zorgen, is amper een honderdste van dat bedrag voorzien voor preventie. De versnippering van de bevoegdheden voor een preventief beleid – een zaak voor de Gemeenschappen – is ook geen stimulans. Cijfers van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) tonen bovendien aan dat België op dit vlak minder dan gemiddeld scoort (28 € per inwoner). Nederland besteedt meer dan twee keer zoveel aan preventie (58 € per persoon), in de Verenigde Staten is dat zelfs vijf keer zo veel (equivalent van 144 €). “Om op dezelfde hoogte te komen als het gemiddeld internationaal niveau, zou België 88 miljoen euro meer moeten besteden aan preventie,” zegt François Daue.
Nochtans biedt een preventief beleid niets dan voordelen. Naast een verhoging van de levenskwaliteit levert het ook aanzienlijke besparingen voor de ziekteverzekering op. Bovendien kan het ook de economische groei – zeker nu een brandend actueel thema – bevorderen.
Focus op risicofactoren
Een efficiënt preventiebeleid zou zich in eerste instantie kunnen concentreren op het beperken van zeven risicofactoren, die binnen Europa bijna 60% van de ziektekosten veroorzaken. Het gaat om hypertensie, tabaksgebruik, alcoholmisbruik, een hoog cholesterolgehalte, overgewicht, beperkte consumptie van groenten en fruit en een gebrek aan lichaamsbeweging. Stuk voor stuk oorzaken van hartproblemen, verschillende vormen van kanker, diabetes en dies meer.
Als preventie zo cruciaal blijkt, waarom maken we er dan niet meteen werk van? Eerst en vooral zijn de gevolgen van preventie pas op lange termijn merkbaar. Daarnaast is ook de organisatie van de instellingen in ons land een obstakel. Preventie is een zaak van de Gemeenschappen, die uiteindelijk vooral voordelen zou opleveren voor de federaal beheerde ziekteverzekering.
In se brengt het de ‘betaler’ dus zeker rechtstreeks weinig op. Een oplossing zou kunnen zijn om alles over te hevelen naar federaal niveau, of de Gemeenschappen financieel te compenseren voor hun preventie-inspanningen. Niet via een weinig aansporend forfaitair bedrag, maar via een tegemoetkoming afhankelijk van de geleverde actie.
Ook hier is er dus werk aan de winkel. “Eerst en vooral zouden we de inspanningen moeten leveren om minstens een gemiddeld internationaal niveau te halen qua preventie. Daarnaast kunnen gerichte acties, gefocust op het verlagen van de zeven belangrijke risicofactoren, op termijn zowel het aantal gevallen van kanker, diabetes type II als hart- en vaatziekten gevoelig verminderen”, besluit François Daue.
(BVC)
