De Vlaamse Regering investeert 4,3 miljard euro in het economisch en maatschappelijk weefsel. Daarmee is ’Vlaamse Veerkracht’ het meest ambitieuze Vlaamse investeringsplan ooit. Een onderdeel is de relancesteun van het VEB (Vlaams Energiebedrijf). Alle Vlaamse zorginstellingen waarop de wet op de overheidsopdrachten van toepassing is, kunnen er gebruik van maken en ook combineren met de VIPA Klimaatsubsidies. Zorg&Techniek sprak met VEB klantverantwoordelijke Frank Van Caeneghem en met business developer en expert energietransitie Barbara De Kezel over de ins en outs van het relanceplan.
Frank Van Caeneghem: “Het VEB werd opgericht om de energiekosten te drukken in gebouwen van de Vlaamse overheid. Ondertussen is die scope uitgebreid en werken we voor de volledige publieke sector: steden en gemeenten, scholen, culturele centra… en dus ook zorginstellingen onder de wet op de overheidsopdrachten.
Het VEB werkt als een aankoopcentrale: wij maken zelf raamovereenkomsten op met betrekking tot energie of energie-efficiëntie, waartoe de publieke sector kan toetreden. Daar zijn heel wat voordelen aan verbonden. Zo moeten ze zelf geen aanbesteding meer doen. Via het VEB voldoen ze ook automatisch aan de wet op de overheidsopdrachten. Een tweede grote voordeel is kostenbesparing, want een raamovereenkomst biedt schaalvoordelen. VEB is geen commerciële leverancier en werkt louter kostendekkend. Een derde groot voordeel: je doet via het VEB een beroep op expertise en ervaring.
Concreet staat het VEB in voor leveringen van gas en groene elektriciteit, nu al goed voor 5,7 Terrawatt per uur. Op het vlak van de gebouwen zorgt het VEB voor energieopwekking en voor energiebesparing via relighting, isolatie en innovatie. In 2021 deden klanten van het VEB voor 112 miljoen aan investeringen en voerden we 1.600 energiescans uit over heel Vlaanderen. Er zit nog voor 100 miljoen euro investeringen in de pijplijn. In 2021 waren er 450 aanvragen voor projecten rond energie-efficiëntie. Daarvan werd driekwart goedgekeurd en geplaatst. Het doel is om zoveel mogelijk CO2 te reduceren. Door onze zonnepanelen alleen al komen we al op 3.654 ton CO2-besparing. ”
De Vlaamse Overheid maakt 4,3 miljard vrij voor een economische en maatschappelijke relance, ook voor de zorgsector. Hoe past het VEB daarin en wie is de doelgroep?
Barbara De Kezel: “Het Europese relanceplan is het kader waarin ‘Vlaamse Veerkracht’ tot stand kwam. Klimaat, duurzaamheid en innovatie zijn speerpunten. Het VEB heeft 20 miljoen euro toebedeeld gekregen in het project om te besteden aan renovatieprojecten te verdelen over verschillende sectoren. De projectduur bedraagt twee jaar en loopt af in 2022, de concrete projectuitvoering mag doorlopen tot 2026. De doelgroep voor de relancemiddelen van het VEB is de centrale Vlaamse Overheid en dan – breder – onderwijs, zorg en gezondheid. Elke instelling onderhevig aan de wet op de overheidsopdrachten binnen het Vlaams Gewest kan gebruik maken van relancesteun zolang de aanvrager ook eigenaar is van het gebouw.”
Voor welke energiemaatregelen kan relancesteun aangevraagd worden?
Barbara De Kezel: “Relancesteun kan verkregen worden voor projecten die ook onder de raamcontracten van het VEB worden uitgevoerd. Studieprojecten die in aanmerking komen zijn scans en audits of de facilitering van een energieprestatiecontract. Maar vanuit de Vlaamse Overheid is er voor gekozen om vooral concrete projecten te ondersteunen die mee zorgen voor een heropleving van de economie. Denk aan investeringen in technische installaties, verwarmen en koelen (stookplaatsrenovatie, HVAC, sanitair, warm water) om daar performantere installaties te plaatsen. Ook relighting, groene warmte, WKK, energieopslag, geothermie… en uiteraard alle projecten die bijdragen aan een duurzame gebouwschil zoals isolatie en nieuw schrijnwerk.
Maar niet alle duurzame energie-ingrepen komen in aanmerking: PV-installaties bijvoorbeeld niet. Daar werd een duidelijke keuze in gemaakt.”
Worden alle in aanmerking komende ingrepen volledig terugbetaald?
Barbara De Kezel: “De totaalfactuur onder het raamcontract wordt betoelaagd onder relance, maar ook aanvullende werken zoals dakconstructie en dus niet alleen de isolatie als energetische component. Van de totale offerteprijs wordt door relance 20 procent op de prijs exclusief btw betoelaagd voor studieprojecten, 30 procent voor de technische installaties en groene warmte en 40 procent voor de gebouwschil.
Er is maximaal 1 miljoen euro steun mogelijk per entiteit, dus ambitieuze verduurzamingswerken zijn absoluut het doel. Maar een zorginstelling kan natuurlijk kiezen voor een cluster aan kleinere deelprojecten of voor één grotere werf. De uitgevoerde projecten worden gemonitord in Terra Patrimonium- en energiedatabank Vlaanderen waardoor de kwaliteitscontrole richting Europa gegarandeerd blijft.
Bij relancesteun hoeft de zorginstelling geen offertebedragen voor te schieten, juist omdat de werken tot 2026 mogen lopen en de oproep voor relance al eindigt in 2022. De relancemiddelen worden bovendien uitgekeerd voordat de aanvrager een eerste factuur moet betalen.”
Belangrijk voor de zorgsector is ook hoe het VEB relancemechanisme gecombineerd kan worden met de VIPA klimaatsubsidies.
Frank Van Caeneghem: “Klopt, want de voorschotten door relance en de terugbetaling op voorlegging van facturen door VIPA stellen de zorginstelling in staat om grotere eigen uitgaven over langere termijn te vermijden. Daarbij mag er natuurlijk niet meer dan 100 procent betoelaging op de totaalfactuur zijn. De VIPA klimaatsubsidies zijn op zich al fors, maximaal 60 procent. Er zijn voordelen voor zorginstellingen om beide subsidiemechanismen te combineren, maar sommige onderdelen komen in aanmerking voor VIPA en niet bij relance en vice versa. Behalve voor relighting en WKK kan alles gecombineerd worden.
Een voorbeeld van een optimaal dossier: een zorginstelling wil gebouwschilmaatregelen uitvoeren voor 100.000 euro. Via onze relancesteun is 40 procent terugbetaling mogelijk. Van de resterende 60.000 euro kan via de uitgebreide procedure van VIPA een 60 procent betoelaagd worden (36.000 euro). Met andere woorden: er moet nog maar 24.000 euro uit eigen middelen komen.
Voor deze combinatie heeft VEB en VIPA de handen in elkaar geslagen en een stappenplan uitgewerkt. Er loopt een nieuwe subsidieoproep tot 14 maart voor de (combinatie met) VIPA klimaatsubsidies. Voor Relance op zich is er de deadline eind 2022, maar geldt first come first served, tot de beschikbare middelen verdeeld zijn. In de praktijk komt het erop aan om best nog in het voorjaar van 2022 een aanvraag in te dienen.”
VEB relancesubsidie energieverduurzaming in een notendop
- Voor zorginstellingen onderhevig aan de wet op de overheidsopdrachten
- Subsidieoproep loopt tot eind 2022, projectuitvoering mogelijk tot 2026
- Subsidiemechanisme schiet factuurbedragen voor
- Projectverloop via de raamovereenkomsten van VEB
Meer info: www.veb.be
Lees ook op ZORG Magazine:
